Ανοιχτή επιστολή στον Πάπα της Ρώμης / Lettera aperta al Papa di Roma

Δημοσιεύουμε την από 22 Ιουλίου 2020 επιστολή του Δόκτορος ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΡΟΓΙΔΗ προς τον Πάπα της Ρώμης με αφορμή τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε Τζαμί. Η επιστολή καθίσταται επίκαιρη μετά την απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει σε τζαμί και τη Μονή της Χώρας.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής έχει ως εξής:

Dr. MSc.ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Α. ΔΡΟΓΙΔΗΣ

Διδάκτωρ Ιστορίας Πανεπιστημίου Paris 1 Panthèon Σορβόννης

Master στον Τομέα Εκπαιδευτικής Διοίκησης & Ηγεσίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας

τ.Υπότροφος UNESCO - τ.Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε

drogidis1@gmail.com,  drogidis@hotmail.gr,  drogidis@yahoo.gr   

6941523410

Θεσσαλονίκη, 22 /7/2020

Προς τον Αγιώτατο Πάπα Ρώμης Φραγκίσκο

(Δια του Έλληνα Πρέσβη της Ελλάδας στη Ρώμη

Δια του Έλληνα Πρέσβη της Ελλάδας στην Αγία Έδρα

Δια της Ιταλίδας Πρέσβεως της Ιταλίας στην Αθήνα)

Κοινοποίηση

Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως

Πατριαρχείο Αλεξανδρείας

Πατριαρχείο Αντιοχείας

Πατριαρχείο Ιεροσολύμων

Πατριαρχείο Μόσχας

Πατριαρχείο Σερβίας

Πατριαρχείο Ρουμανίας

Πατριαρχείο Βουλγαρίας

Πατριαρχείο Γεωργίας

Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος

Αρχιεπισκοπή Κρήτης

Αρχιεπισκοπή Κύπρου

Αγιώτατε Πάπα,

ονομάζομαι Δημήτριος Δρογίδης, είμαι εκπαιδευτικός και ιστορικός και παίρνω το θάρρος να σας στείλω αυτή την επιστολή, επειδή πιστεύω ότι το πρόσωπο σας όσο και η θέση που κατέχετε, σας επιτρέπουν να παρέμβετε καταλυτικά στην ανιστόρητη απόφαση που εξέδωσε η τουρκική δικαιοσύνη και επικύρωσε ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Θεωρώ ότι αυτή η απόφαση - της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί - προσβάλλει τη χριστιανοσύνη στο σύνολό της επιχειρώντας τη διαστροφή της ιστορίας.

Ασφαλώς η Τουρκία τους τελευταίους έξι αιώνες κατέχει τα εδάφη της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όπου σημειωτέον υπάρχει ελληνική παρουσία πάνω από 3,500 χρόνια - βασισμένη σε ιστορικά τεκμήρια - ενώ τα ίχνη της χριστιανοσύνης χρονολογούνται - βασισμένο και πάλι σε ιστορικά τεκμήρια - για περισσότερο από 2000 χρόνια από τότε που δίδαξαν οι Απόστολοι.

Το γεγονός ότι ο ρόλος της θρησκείας εργαλειοποιείται από πολιτικούς κύκλους, για να συσπειρώσει τις λαϊκές μάζες, δημιούργησε πολλά προβλήματα που εκφράστηκαν μέσα από τον πολιτικό φονταμενταλισμό. Αυτό το φαινόμενο προσπαθεί να εκμεταλλευτεί (θρησκευτικά και γεωπολιτικά) η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας για να προβληθεί στο μουσουλμανικό κόσμο και ταυτόχρονα να ξεπεράσει τα δικά της εσωτερικά αδιέξοδα. Με την απόφαση αυτή προσβάλλεται όχι μόνο η ορθόδοξη παράδοση αλλά και κάθε έννοια που συνδέεται με το χριστιανικό κόσμο.

Σκεφτείτε ότι ανάλογη προσβολή θα μπορούσε να προκαλέσει η τουρκική παρουσία αν κατείχε μία περιοχή σαν την Ιταλία και επιχειρούσε να μετατρέψει σε τζαμί τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Η αναγωγή του παραδείγματος δεν είναι καθόλου αυθαίρετη, αν αναλογιστείτε ότι στην Εκκλησία της Αγίας Σοφίας τελέσθηκε η τελευταία λειτουργία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας πριν την κατάληψη της από τα οθωμανικά στρατεύματα.

Πίσω από αυτή την απόφαση υπάρχει η παγιωμένη νεοοθωμανική αντίληψη που εκφράζει η τουρκική ηγεσία και είναι ξεκάθαρα διατυπωμένη στο βιβλίο του Αχμέτ Νταβούτογλου "Το στρατηγικό βάθος, η Διεθνής θέση της Τουρκίας", που κυκλοφόρησε το 2010 και περιγράφει με σαφήνεια τις πολιτιστικές, πολιτικές και γεωστρατηγικές επιδιώξεις της στο σύγχρονο κόσμο.

Εκεί μέσα περιγράφεται ξεκάθαρα η αντίληψη της τουρκικής ελίτ και οι επιδιώξεις της τουρκικής διπλωματίας. Θα ήταν λοιπόν επικίνδυνο να μη λάβουμε υπόψη τις προθέσεις που περιγράφονται και τις στοχευμένες πρακτικές που επιχειρεί να επιβάλει και να παγιώσει η τουρκική πολιτική ηγεσία.

Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί ότι δεν έρχεται μόνο σε αντίθεση με το Χριστιανικό κόσμο, αλλά επιχειρεί μεταχρονολογημένα να αναιρέσει τις ισορροπίες που συνυπέγραψε στο παρελθόν, καταστρατηγώντας τα πλαίσια που έβαλε ο ίδιος ο Γαζί Μουσταφά Κεμάλ .

Μία τέτοια κίνηση αποδομεί ένα κομμάτι της δικής της ιστορίας και του πολιτικού μύθου που επιχείρησε να περάσει, αναζητώντας μία θέση στο σύγχρονο πολιτισμένο κόσμο.

Ακόμη θα έπρεπε να αναλογιστεί η τουρκική ηγεσία πώς θα αντιδρούσε, σε μία προσπάθεια να μετατραπεί σε Εκκλησία το Μασγίντ αλ-Χαράμ (το Μεγάλο Τζαμί της Μέκκας). Ο σεβασμός των θρησκευτικών παραδόσεων και του παγκόσμιου πολιτισμού επιβάλλουν μία ενιαία στάση απέναντι στην νεοοθωμανική αμετροέπεια που δείχνει η Τουρκία.

Είμαι βέβαιος ότι σε ανάλογη περίπτωση μία προσπάθεια αλλοίωσης της ιστορίας και της θρησκευτικής ισορροπίας θα προκαλούσε ένα νέο τζιχάντ από το σύνολο του ισλαμικού κόσμου. Ο κίνδυνος μιας τέτοιας απόφασης έρχεται να αγγίξει την οικουμενικότητα της χριστιανοσύνης, γιατί θα ανοίξει το δρόμο για την ισλαμοποίηση της ανθρωπότητας.

Επειδή ένα μεγάλο κομμάτι του σύγχρονου πολιτισμού περνάει μέσα από τους δρόμους της χριστιανικής πίστης, όπως αυτή διαμορφώθηκε από το χριστιανικό κόσμο της Ανατολής και της Δύσης, θεωρώ ότι πρέπει να υπάρξει κοινή και αρραγής αντίδραση, για να προστατευτούν οι αρχές του σύγχρονου πολιτισμού και να αποφευχθεί μία πολιτιστική και θρησκευτική επίθεση με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Την ώρα πού σας μεταφέρω τους προβληματισμούς μου, ο Τούρκος πρόεδρος απειλεί - μετά τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί - με επεκτατικά σχέδια στην περιοχή των Ιεροσολύμων και της Ισπανίας.

Τέλος οφείλω να επισημάνω την παρατήρηση που έχουν κάνει οι ιστορικοί μελετητές (Κ. Παπαρρηγόπουλος), ότι η πτώση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και η επικράτηση των Οθωμανών στην περιοχή της Κοιλάδας του Αίμου δημιούργησε περισσότερα προβλήματα στο χριστιανικό κόσμο της Δύσης από όσο θα τον ωφελούσε η παρουσία της. Κάποια ανάλογη ανοχή θα μπορούσε να θεωρηθεί υποχώρηση που θα της δώσει θάρρος για περισσότερες και πιο δυναμικές διεκδικήσεις σε βάρος των πληθυσμών που δεν είναι ισλαμικοί.

Διατελλώ μετά τιμής

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Α. ΔΡΟΓΙΔΗΣ

Dr. MSc.DIMITRIOS A. DROGHIDIS

Dottore in Storia, Università di Parigi 1 Panthèon Sorbonne

Master nel dipartimento di amministrazione educativa e leadership dell'Università «Macedonia» di Salonicco

Ex studioso dell'UNESCO, Ex consigliere scolastico

drogidis1@gmail.com, drogidis@hotmail.gr,   drogidis@yahoo.gr  

tel.00306941523410

Salonico 22/7/2020

A Sua Santità Papa Francesco

Attraverso l'ambasciatore greco di Grecia a Roma

Attraverso l'ambasciatore greco di Grecia presso la Santa Sede

Attraverso l'ambasciatore italiano ad Atene

Condivisione

Patriarcato ecumenico di Costantinopoli

Patriarcato di Alessandria

Patriarcato di Antiochia

Patriarcato di Gerusalemme

Patriarcato di Mosca

Patriarcato di Serbia

Patriarcato di Romania

Patriarcato di Bulgaria

Patriarcato della Georgia

Santo Sinodo permanente della Chiesa di Grecia

Arcidiocesi di Creta

Arcidiocesi di Cipro

Santità,

Mi chiamo Dimitrios Droghidis, sono insegnante nella professione ed ho dottorato di ricerca nella storia. Mi prendo il coraggio di inviarvi questa lettera, perché credo che la posizione che possedete vi permettera di intervenire cataliticamente nella decisione antistorica emessa dalla giustizia turca e ratificata dal presidente Recep Tayyip Erdogan. Credo che questa decisione - trasformare Hagia Sophia (Αγία Σοφία) in una moschea - offenda il cristianesimo nel suo insieme tentando di distorcere la storia.

Certo, la Turchia, negli ultimi sei secoli ha posseduto i territori dell'Impero Romano Orientale, dove c’ è una presenza greca più di 3.500 anni basata su prove storiche -. e sulle tracce della data del cristianesimo - sulla base di prove storiche - per più di 2000 anni da quando gli apostoli insegnavano.

Il fatto che il ruolo della religione sia strumentalizzato dai circoli politici, per unire le masse popolari, ha creato molti problemi che sono stati espressi attraverso il fondamentalismo politico. Questo fenomeno viene sfruttato (religiosamente e geopoliticamente) dalla leadership politica turca per essere proiettato nel mondo musulmano e allo stesso tempo superare le proprie impasse interne. Questa decisione offende non solo la tradizione ortodossa, ma anche qualsiasi nozione associata al mondo cristiano.

Un simile insulto potrebbe essere causato dalla presenza turca, se occupasse un'area come l'Italia e provasse a trasformare la Basilica di San Pietro in una moschea. La riduzione dell'esempio non è affatto arbitraria, se si considera che nella Chiesa di Hagia Sophia ( Αγία Σοφία) l'ultimo servizio dell'Impero romano orientale ebbe luogo prima della sua occupazione da parte delle truppe ottomane.

Dietro questa decisione c'è il radicato concetto neo-ottomano espresso dalla leadership turca ed è chiaramente articolato nel libro di Ahmet Davutoglu "Profondità strategica, posizione internazionale della Turchia", pubblicato nel 2010 e che descrive chiaramente la cultura, la politica e le sue aspirazioni nel mondo moderno.

Descrive chiaramente la percezione dell'élite turca e le aspirazioni della diplomazia turca. Sarebbe pertanto pericoloso non tener conto delle intenzioni descritte e delle pratiche mirate che la leadership politica turca sta cercando di imporre e consolidare.

Dovremmo sottolineare che non è solo in opposizione al mondo cristiano, ma sta cercando di annullare gli equilibri che ha co-firmato in passato, violando il quadro stabilito dallo stesso Gazi Mustafa Kemal.

Una tale mossa decostruisce un pezzo della sua storia e del suo mito politico che ha tentato di trasmettere, cercando un posto nel moderno mondo civile.

La leadership turca ha dovuto anche considerare come avrebbe reagito, nel tentativo di trasformare il Masjid al-Haram (la Grande Moschea della Mecca) in una Chiesa. Il rispetto delle tradizioni religiose e della cultura mondiale impone una posizione unita sull'immodestia neo-ottomana della Turchia.

Sono sicuro che in tal caso un tentativo di alterare la storia e l'equilibrio religioso provocherebbe una nuova jihad dall'intero mondo islamico. Il pericolo di una tale decisione arriva a toccare l'universalità del cristianesimo, perché aprirà la strada all'islamizzazione dell'umanità.

Poiché gran parte della cultura moderna passa attraverso i percorsi della fede cristiana, come è stata modellata dal mondo cristiano dell'est e dell'ovest, credo che ci debba essere una risposta comune e implacabile, per proteggere i principi della cultura moderna ed evitare un attacco culturale e religioso con risultati imprevedibili.

Mentre condivido le mie preoccupazioni con voi, il presidente turco sta minacciando - dopo la conversione di Santa Sofia (Αγία Σοφία) in una moschea - con piani di espansione nell'area di Gerusalemme e della Spagna.

Infine, devo sottolineare l'osservazione fatta dagli storici (K. Paparrigopoulos), secondo cui la caduta dell'Impero Romano d'Oriente e il dominio ottomano nella regione della Blood Valley crearono più problemi nel mondo cristiano dell'Occidente di quanti ne trarrebbero beneficio in sua presenza. Tale tolleranza potrebbe essere vista come un ritiro che lo incoraggerebbe a avanzare richieste sempre più dinamiche contro le popolazioni non islamiche.

sono onorato

Dr. MSc.DIMITRIOS A. DROGHIDIS