ΤΟ ΤΡΑΓΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΣΤΗΝ ΓΕΝΟΒΑ ΘΑ ΖΟΥΣΑΜΕ ΣΤΑ ΤΕΜΠΗ ΤΟ 2009

Του Γιάννη Μαγκριώτη 
Το τραγικό γεγονός της κατάρρευση της γέφυρας του Αυτοκινητόδρομου στην Γένοβα, μας θυμίζει:

1)Την μεγάλη βραχόπτωση στα Τέμπη τον Δεκέμβριο του 2009, λίγες ημέρες μετά τις εκλογές.

2)Τις μεγάλες ευθύνες των κυβερνήσεων στον έλεγχο των παραχωρησιούχων, πού κατασκευάζουν, εκμεταλλεύονται και συντηρούν τους αυτοκινητόδρομους.
3) Τις μεγάλες ευθύνες των ιδιωτών, που κατασκευάζουν και εκμεταλλεύονται τους αυτοκινητόδρομους.

4)Τις μεγάλες ευθύνες λαϊκίστικων κομμάτων και κινημάτων που αντιτίθενται, χωρίς σοβαρά επιχειρήματα, στην ανάγκη, είτε ανακατασκευής τμημάτων των παλιών αυτοκινητοδρόμων, είτε στην κατασκευή συμπληρωματικών έργων που θα αποφορτήσουν την καταπόνηση των παλιών.

Η Ιταλία, ήταν πρωτοπόρος στην κατασκευή αυτοκινητοδρόμων, με δημόσιους πόρους αρχικά και με ιδιωτική χρηματοδότηση αργότερα.

Οι αυτοκινητόδρομοι συνέβαλαν σημαντικά στην οικονομική της ανάπτυξη και την γεωπολιτική της ενίσχυση, αφού ανέδειξαν την Ιταλία σε πανευρωπαϊκό κόμβο συνδυασμένων μεταφορών.

Ο συγκεκριμένος αυτοκινητόδρομος δόθηκε στην κυκλοφορία το 1967 και φέρει το όνομα του διάσημου μηχανικού που την σχεδίασε, του Morandi.

Το 1999, με διεθνή διαγωνισμό ένα τμήμα του Αυτοκινητόδρομου, περίπου 3.000 χιλ. που περιλαμβάνει και την γέφυρα, παραχωρήθηκε σε μεγάλη Ιταλική εταιρεία την "Auto strata Italia", για την λειτουργία και την συντήρησή της, μέχρι το 2038.

Οι σύγχρονοι αυτοκινητόδρομοι και σύμφωνα με τις νέες ευρωπαϊκές προδιαγραφές πρέπει να έχουν την λεγόμενη "βαριά συντήρηση" στα όριά των 30 χρόνων της λειτουργίας τους.

Μάλιστα ένας αυτοκινητόδρομος πού κατασκευάστηκε με τις προδιαγραφές πριν 60 χρόνια, θα έπρεπε στα ευαίσθητα σημεία του, όπως οι γέφυρες να είχαν ανακατασκευαστεί από χρόνια.

Αν προσθέσουμε, ότι τις τελευταίες δεκαετίες συγκλίνουν πέντε αυτοκινητόδρομοι στην γέφυρα, τότε θα πρέπει να μιλήσουμε για προαναγγελθείσα τραγωδία.

Σύμφωνα με όσα έχουν δημοσιοποιηθεί στην Ιταλία, εδώ και μια δεκαετία ο Παραχωρησιούχους, δηλαδή με μεγάλη καθυστέρηση, είχε προτείνει την κατασκευή μιας παράκαμψης της γέφυρας 70 χιλιομέτρων κόστους 3 δις ευρώ. Η χρηματοδότηση θα ήταν 50% της ΕΕ και 50% από τους ιδιώτες με ανάλογη αύξηση των διοδίων.

Η προηγούμενη κυβέρνηση αποδέχτηκε το σχέδιο, η ΕΕ το ενέκρινε και ήταν έτοιμη η δημοπράτηση του έργου.

Την περίοδο εκείνη ο Πέπε Γκρίλο και το λαϊκίστικο κίνημά του ήταν κατά του έργου για τούς γνωστούς λόγους που χρησιμοποιούν αυτά τα κόμματα, μάλιστα η σημερινή κυβέρνηση της συμμαχίας των "5 αστέρων" και του ακροδεξιού Σαλβίνι, πάγωσε τον διαγωνισμό.

Με σιγουριά μπορούμε να πούμε ότι:

-Το έργο έπρεπε να γίνει πριν τουλάχιστον 20 χρόνια .

-Οι ευθύνες των προηγούμενων κυβερνήσεων της Ιταλίας μεγάλες και μεγαλύτερες αυτών πού εναντιώνονταν στο έργο.

-Οι ευθύνες του Παραχωρησιούχου μεγάλες, γιατί έπρεπε να είχε θέσει το θέμα της ανακατασκευής της γέφυρας και της κατασκευής της παράκαμψης από την πρώτη ημέρα της παραχώρησης.

-Ο δημόσιος έλεγχος είτε τα έργα είναι δημόσια, είτε έχουν κατασκευαστεί με ιδιωτική χρηματοδότηση, είτε έχουν παραχωρηθεί σε ιδιωτικές εταιρείες για την λειτουργία και την συντήρησή τους, πρέπει να είναι ουσιαστικός χωρίς εκπτώσεις κάθε μορφής και για κάθε λόγο.

Εδώ θέλω να θυμίσω, ότι ανάλογο γεγονός είχαμε με την πτώση των βράχων στα Τέμπη, τον Δεκέμβριο του 2009.

Ο Παραχωρησιούχος, με την ανοχή της τότε κυβέρνησης, δεν προχώρησε στις εργασίες αποβραχισμού, μέχρι τις 9 Απριλίου του 2009, σύμφωνα με την σύμβαση παραχώρησης του 2006, για ευνόητους λόγους.

Η Εγνατία ΑΕ, πού είχε την ευθύνη εποπτείας του Παραχωρησιούχου εκ μέρους του δημοσίου, ευτυχώς, έκλεισε τον δρόμο, με σύμφωνη γνώμη του υπουργείου υποδομών, μισή ώρα πριν την μεγάλη βραχόπτωση, πού προκλήθηκε από την έντονη βροχόπτωση.

Η τραγωδία αποφεύχθηκε, δυστυχώς όμως, το πρωί σκοτώθηκε ο Ιταλός μηχανικός επικεφαλής της κοινοπραξίας για τον αποβραχισμό, όταν επισκέφτηκε τα Τέμπη για να δει τις βραχοπτώσεις, από μια νέα βραχόπτωση.

Η τότε κυβέρνηση, υποχρέωσε την κοινοπραξία να προχωρήσει στα αναγκαία έργα και της επέβαλε πρόστιμο 50 εκατ. ευρώ.

Τον πόλεμο που δέχτηκε η κυβέρνηση από τα ΜΜΕ, ειδικά του ομίλου τού γνωστού εργολάβου, δεν χρειάζεται να τον αναφέρω, μάλιστα ζήτησαν και παραιτήσεις.

Οι κυβερνήσεις πού ακολούθησαν μετά τις εκλογές του 2012, έκαναν δύο τροποποιήσεις των συμβάσεων στην Βουλή για την επανεκκίνηση των αυτοκινητοδρόμων, μια τον Δεκέμβρη του 2013 και μια το 2016.

Για την ουσία των τροποποιήσεων έχω γράψει, σημειώνω μόνο, ότι η πρώτη ήταν ετεροβαρής εις βάρος του δημοσίου και η δεύτερη αχρείαστη και πάλι εις βάρος του δημοσίου.

Αυτό πού ρωτώ από τότε, αλλά απάντηση δεν παίρνω είναι τι έγινε με το πρόστιμο των 50 εκατ. Ευρώ.
Τέλος να προσθέσω, ότι δεν υπάρχει, από το 2006, που υπογράφτηκαν οι συμβάσεις για την κατασκευή των 5 αυτοκινητοδρόμων στην χώρα μας, επαρκής δημόσιος μηχανισμός για την εποπτεία των αυτοκινητοδρόμων, ούτε και σήμερα υπάρχει.
Στην προσπάθεια που κάναμε το 2011, όταν ξεκίνησε η διαπραγμάτευση για την επανεκκίνηση των αυτοκινητοδρόμων, συναντήσαμε μεγάλη αντίδραση από τράπεζες και κατασκευαστικές εταιρείες, η κυβέρνηση εκείνη του ΠΑΣΟΚ έπεσε με τον πόλεμο και των Παραχωρησιούχων.
Η επικείμενη ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας, δεν πρέπει να μοιάζει με την ιδιωτικοποίηση του αυτοκινητόδρομου της Γένοβας.