Ομιλία της Επιτρόπου Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων της Ε.Ε., κ. Elisa Ferreira στο Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο για το νέο ΕΣΠΑ 2021 – 2027

Ομιλία της Επιτρόπου Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κ. Elisa Ferreira, στο Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο για το νέο ΕΣΠΑ 2021 – 2027, στο Μέγαρο Μουσικής. 

«Είναι μεγάλη τιμή για μένα η πρόσκλησή σας σήμερα. Είναι μεγάλη ευχαρίστηση που βρίσκομαι στην Αθήνα και είναι επίσης μεγάλη χαρά που βλέπουμε την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας. 

Έχω έρθει αρκετές φορές και πραγματικά χαίρομαι πάρα πολύ που  βλέπω αυτή τη δυναμική τάση της Ελλάδας. Βλέπω αυτή τη στιγμή μια ανάπτυξη στο 2%, την ανεργία στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2013, τα δημοσιονομικά μεγέθη να βελτιώνονται. Και πραγματικά βγάζω το καπέλο σε όλους αυτούς, οι οποίοι εδώ σήμερα ή οπουδήποτε αλλού και αν βρίσκονται δούλεψαν τόσο σκληρά προς αυτή την κατεύθυνση. Ο ελληνικός λαός δούλεψε πολύ σκληρά στο σύνολό του με αξιοπρέπεια, με τεράστιες δυσκολίες και έχοντας στο πλευρό του και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 

Το 2014, όταν ξεκίνησε το τρέχον ΕΣΠΑ η πολιτική συνοχής ήταν η μόνη πηγή πραγματικών επενδυτικών πόρων στην Ελλάδα και στην καινοτομία και στα σχολεία και στις σιδηροδρομικές μεταφορές. Οι πολιτικές συνοχής χρηματοδότησαν πολλές από αυτές τις επενδύσεις. Ιδιαίτερα, λοιπόν, όταν για αυτές τις επενδύσεις «διψούσε», όπως ειπώθηκε, η Ελλάδα.

Σήμερα παραμένει πολύ σημαντικό μέγεθος για την Ελλάδα. Η πολιτική συνοχής αντιπροσωπεύει το 35% των επενδύσεων σε αυτή τη χώρα. Και όπως είπε και ο Πρωθυπουργός σήμερα έχουμε την ευκαιρία να σκεφτούμε. 

Ο σχεδιασμός της δομής της νέας προγραμματικής περιόδου είναι στα χέρια σας, στα χέρια μας, να εκπονήσουμε ένα όραμα, να ορίσουμε μια κατεύθυνση και πραγματικά, με μεγάλη χαρά, είμαι εδώ ακριβώς για να κάνουμε αυτή τη δουλειά, για να μιλήσουμε για αυτό το όραμα. Και είναι ένα όραμα το οποίο θα αφορά την εκ βάθρων αλλαγή της ελληνικής κοινωνίας, της ελληνικής οικονομίας και το δρόμο που θα τραβήξει η Ελλάδα την επόμενη δεκαετία. 

Ως εταίρος σας σε αυτή τη διαδικασία επιτρέψτε μου τρεις προτάσεις. Πρώτον, να έχετε πάντα στραμμένο το βλέμμα προς το μέλλον. Η καινοτομία, οι μετακινήσεις πληθυσμών, οι χρηματοοικονομικές τεχνικές και οι μετακινήσεις κεφαλαίων, όλα αυτά έχουν επιταχυνθεί και προφανώς αποτελούν βάση των συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις μελλοντικές χρηματοδοτήσεις. Αυτό κάνουμε και στην Ελλάδα, αυτό κάνουμε και στην υπόλοιπη Ευρώπη προσπαθώντας να συνδυάσουμε καλύτερα την έρευνα με τις επιχειρήσεις, να ανοίξουμε την πόρτα της κοινωνίας της πληροφορίας σε όλους τους πολίτες, ακόμη και σε αυτούς, οι οποίοι ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας. 

Και βέβαια και σε επίπεδο παραγωγικότητας και σε επίπεδο καινοτομίας και σε επίπεδο διάδοσης της τεχνολογίας είναι πολλά αυτά τα οποία μπορούν να γίνουν. 

Η Πράσινη Συμφωνία παίζει πάρα πολύ σημαντικό ρόλο σε όλη αυτή τη διαδικασία, έτσι ώστε η ευρωπαϊκή οικονομία να είναι κυκλική και αποδοτική στη χρήση των πόρων της. Και βέβαια να είναι και στο πλευρό όλων εκείνων των Περιφερειών οι οποίες αναγκάστηκαν να απαλλαγούν από τον λιγνίτη, παραδείγματος χάριν, εξ’ ου και η δίκαιη μετάβαση. 

Στην ενέργεια, στη βιομηχανία, στη γεωργία, στις κατασκευές, σε πάρα πολλούς τομείς δίνεται μια νέα ευκαιρία. Μια νέα ευκαιρία με πολλές απαιτήσεις και στην Ελλάδα με την πρόκληση να είναι αρκετά μεγάλη στη Δυτική Μακεδονία. Το κλείσιμο των λιγνιτωρυχείων αποτελεί μια πολύ μεγάλη πρόκληση και πρέπει να βρεθούν εναλλακτικές μορφές ενέργειας αλλά και εναλλακτικές μορφές απασχόλησης. Και για αυτό δεν υπάρχει εύκολος τρόπος. 

Μπορούμε να κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να μειώσουμε τις κοινωνικές και τις οικονομικές επιπτώσεις αλλά δεν γίνεται να μην βιώσουμε αυτή τη μετάβαση. 

Και για αυτό ακριβώς  η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι εδώ.  Την περασμένη εβδομάδα όπως τόνισε και ο Μαργαρίτης Σχοινάς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης το οποίο αποσκοπεί ακριβώς στο να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις αυτής της ενεργειακής αλλαγής από τη διακοπή λειτουργίας των λιγνιτωρυχείων στις πλέον δύσκολες περιοχές όπως για παράδειγμα η Μεγαλόπολη.

Η δεύτερη πρότασή μου είναι ότι θα πρέπει να είμαστε αποτελεσματικοί.  Εδώ και 4 χρόνια έχουμε επενδύσει δισεκατομμύρια ευρώ στα στερεά απόβλητα, στις οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές και όλες αυτές οι επενδύσεις έχουν επιφέρει σαφέστατες βελτιώσεις στον τρόπο συναλλαγής και διαβίωσης των πολιτών. 

Αλλά είναι πάρα πολλά εκείνα τα ζητήματα τα οποία δεν έχουν κλείσει, πάρα πολλοί στόχοι οι οποίοι δεν έχουν επιτευχθεί και στο θέμα των αποβλήτων και στο θέμα των βιώσιμων συστημάτων μεταφοράς και στο θέμα της γενικής και οικονομικής πρόσβασης σε συστήματα πρόσβασης στο διαδίκτυο υψηλών ταχυτήτων. Πρέπει λοιπόν βεβαίως να έχουμε ξεκάθαρους στόχους και για το μέλλον, όπως προσπαθήσαμε να το κάνουμε ως τώρα, αλλά και με συγκεκριμένες διαδικασίες, έτσι ώστε να μπορέσουμε να τους πετύχουμε. 

Όπου διαπιστώνουμε ότι οι στόχοι δεν έχουν επιτευχθεί θα πρέπει να ξανασκεφτούμε τις διαδικασίες, να ξανασκεφτούμε τις δομές και όπου υπάρχει πραγματική αποτυχία σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να διστάσουμε να υιοθετήσουμε μια τελείως διαφορετική προσέγγιση. Και στη νέα περίοδο θα πρέπει να υπάρχει μια απλότητα, μια διαφάνεια, η οποία θα επιτρέψει να υπάρχει όλο αυτό αν θέλετε το πλαίσιο, το οποίο θα καταλήξει σε αυτό το οποίο έλεγα προηγουμένως, στην αποδοτική επένδυση. 

Στην Ελλάδα θα πρέπει να βελτιώσουμε τις δυνατότητες εκείνων που έχουν δεσμευθεί να παραδώσουν αυτά που υποσχέθηκαν ότι θα παραδώσουν. Και μιλάμε πάρα πολλές φορές για περίπλοκα έργα, σύνθετα έργα, για αυτό και πρέπει να απλοποιήσουμε τις διαδικασίες και σε τοπικό επίπεδο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακόμη και τα πλέον καλοσχεδιασμένα προγράμματα επενδύσεων δεν θα έχουν ουσιαστική απόδοση εγκαίρως εάν τα τρώει η γραφειοκρατία και οι διαδικασίες. Αυτό αφορά και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους ελληνικούς φορείς και το ελληνικό δημόσιο. 

Τέλος, ένα βασικό σύνθημα ότι είναι δεν πρέπει να αφήσουμε κανέναν απέξω, δεν πρέπει να ξεχάσουμε κανέναν Ευρωπαίο, καμία Ευρωπαϊκή Περιφέρεια.

Αυτή η παρουσία λοιπόν θα πρέπει να ξεκινήσει σε περιφερειακό επίπεδο. Ξέρουμε ότι υπάρχουν ενδοπεριφερειακές διαφορές, υπάρχουν διαφορές μεταξύ Περιφερειών της Ευρώπης αλλά ακόμη και μέσα στην Αττική παραδείγματος χάρη υπάρχουν πολύ μεγάλοι θύλακες φτώχειας. Εάν δούμε την ανατολική Μακεδονία, τη Θράκη, την Ήπειρο, το βόρειο Αιγαίο και τη δυτική Ελλάδα μιλάμε για περιφέρειες οι οποίες είναι στο 50% του περιφερειακού ΑΕΠ.

Κοινωνική κατοικία, παιδικοί σταθμοί, σχολεία, φορείς κατάρτισης, όλα αυτά είναι πράγματα τα οποία θα πρέπει να προωθηθούν με πολιτική βούληση έτσι ώστε να αλλάξει το τοπίο. 

Και θέλω να σας παρακαλέσω να είστε συνεχώς παρόντες στην ανάπτυξη αυτών των πολιτικών και κυρίως στην διατύπωση των προγραμμάτων δίκαιης μετάβασης. Η πραγματική συμμετοχή σε επίπεδο περιφέρειας, σε επίπεδο κοινοτήτων και δήμων θα μας επιτρέψει να έχουμε ένα κοινό όραμα, να το συμμεριστούμε και να το υπηρετήσουμε από κοινού. 

Προσωπικά, υπόσχομαι ότι θα κάνω ό,τι μπορώ έτσι ώστε να μην μονολογούμε ως Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά να είμαστε συνέχεια σε έναν κοινό διάλογο, να ακούμε τις συμβουλές σας για την ανάπτυξη, για τις μεταρρυθμίσεις, για τη συνοχή. 

Εν κατακλείδι , κυρίες και κύριοι, θεωρώ ότι η Ελλάδα έχει μέλλον λαμπρό. Αυτό ήρθαμε να συζητήσουμε εδώ σήμερα και νομίζω ότι μπορούμε να οραματιστούμε μια Ελλάδα επιτυχημένη, η οποία θα καταφέρει το πέρασμα στην οικονομία μηδενικού αποτυπώματος όσον αφορά στο κλίμα, ένα αναπτυξιακό σχέδιο το οποίο θα είναι αποτελεσματικό χωρίς γραφειοκρατικές επιβαρύνσεις και τη διαμόρφωση μιας Ελλάδας όπου όλοι συμμετέχουν, επωφελούνται από την ψηφιακή επανάσταση, επωφελούνται από την πράσινη συμφωνία και είμαστε όλοι εταίροι σε αυτή τη νέα οικονομική ανάπτυξη.

Θα ακούσω με πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον τις συζητήσεις, οι οποίες θα ακολουθήσουν σήμερα. Και βέβαια θα παρακολουθήσω τις μεγάλες επιτυχίες της Ελλάδας στα χρόνια που έρχονται. Εύχομαι καλή τύχη σε όλες αυτές τις προκλήσεις που μας περιμένουν από κοινού».