Απάντηση του Υφυπουργού Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ. Γιάννη Τσακίρη, σε επίκαιρη επερώτηση 53 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για την ενίσχυση των επιχειρήσεων

Απάντηση του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Γιάννη Τσακίρη, στη Βουλή, σε επίκαιρη επερώτηση 53 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα «Ενίσχυση επιχειρήσεων. Αξιοποίηση νέων δυνατοτήτων»

«Το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η πανδημία ανέπτυξε και έθεσε σε εφαρμογή μία δέσμη χρηματοδοτικών προϊόντων και δράσεων που στόχο είχαν να διατηρήσουν τις επιχειρήσεις ζωντανές, παρέχοντάς τους την απαιτούμενη ρευστότητα. Σημειώνεται δε ότι για τα συγκεκριμένα προϊόντα χρησιμοποιήθηκαν πόροι του ΕΣΠΑ επιτυγχάνοντας τη μεγαλύτερη δυνατή μόχλευση και χωρίς να δεσμεύουμε εθνικούς πόρους συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας. 

Συγκεκριμένα, στόχος των χρηματοδοτικών εργαλείων είναι αφενός να προσφέρουν ένα δίχτυ προστασίας στις επιχειρήσεις που είχαν ήδη δάνεια και αφετέρου να προσφέρουν νέα κεφάλαια κίνησης. Στο πλαίσιο αυτό, στις 15 Απριλίου 2020 τέθηκε σε εφαρμογή, μέσω του Προγράμματος Σώρευσης Κρατικών Ενισχύσεων, η δυνατότητα τρίμηνης επιδότησης των τόκων για τον Απρίλιο, τον Μάιο και τον Ιούνιο υφιστάμενων επιχειρηματικών δανείων μικρομεσαίων επιχειρήσεων που είχαν ήδη πληγεί από τις επιπτώσεις της πανδημίας και συνολικού προϋπολογισμού 750 εκατομμυρίων ευρώ, με δυνατότητα αυτό να ανέλθει στο 1,2 δισ. ευρώ. 

Η επιχορήγηση αυτή αφορούσε κατά 100% την πληρωμή των πληρωτέων τόκων για όλα τα επιχειρηματικά ενήμερα δάνεια. Και όταν αναφερόμαστε σε ενήμερα επιχειρηματικά δάνεια, αναφερόμαστε σε δάνεια που είχαν ληξιπρόθεσμες οφειλές μικρότερες των ενενήντα ημερών την 31η Δεκεμβρίου 2019. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μία επιχείρηση μπορεί να υπαχθεί στην εν λόγω δράση, δηλαδή να επιδοτηθεί κατά 100% για τους τόκους των δανείων που έχει, ακόμα κι αν είχε πληρώσει τελευταία φορά στο τέλος του Σεπτεμβρίου του 2019. Γι’ αυτό ήταν κάτι που έγινε και για τουριστικές επιχειρήσεις, οι οποίες επλήγησαν από την «THOMAS COOK» που «έσκασε» εκείνον τον μήνα. 

Εδώ να σημειώσω ότι σήμερα εστάλη στο Εθνικό Τυπογραφείο για δημοσίευση η απόφαση για την παράταση για επιπλέον δύο μήνες αυτού του μέτρου. Το κράτος, δηλαδή, έρχεται και καλύπτει συνολικά τόκους υφιστάμενων επιχειρηματικών δανείων για πέντε μήνες, μέχρι και 31 Αυγούστου του 2020. Με βάση τα στοιχεία της 21ης Ιουνίου, έχουν εγκριθεί 18.321 αιτήσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με συνολικό αριθμό εργαζομένων 285.992 και αναμένουμε να ενταχθούν και άλλες.

Στις 28 Απριλίου του 2020 και για το δεύτερο χρηματοδοτικό προϊόν ξεκίνησαν οι υποβολές αιτήσεων πάλι μικρομεσαίων επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πανδημία για το ΤΕΠΙΧ ΙΙ της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας. Ο συνολικός προϋπολογισμός της δράσης αυτής αυξήθηκε κατά 300 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον, λόγω της υψηλής ζήτησης, με αποτέλεσμα τα δάνεια που θα διατεθούν και έχουν εγκριθεί όλα από την Αναπτυξιακή Τράπεζα -και αυτή τη στιγμή γίνεται συμβασιοποίηση για εκταμίευση από τις εμπορικές τράπεζες- να ανέλθουν στο ποσό περίπου των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ. 

Το νέο Υποπρόγραμμα 3, όπως αποκαλείται, αφορούσε τη χορήγηση κεφαλαίου κίνησης έως 500.000 ευρώ και για δάνεια διάρκειας πέντε ετών με επιδότηση επιτοκίου για τα δύο πρώτα χρόνια κατά 100% και για τα επόμενα τρία έως 40%, όσο και η συγχρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ. 

Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε, όπως είπα, στις 28 Μαΐου 2020, ενώ στις 16 Ιουνίου ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση των αιτήσεων από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, που αφορά συνολικά 10.150 επιχειρήσεις συνολικού ύψους 1,3 δισ. ευρώ και έπεται η συμβασιοποίηση και η εκταμίευση από τις τράπεζες. 

Εδώ θα ήθελα να κάνω μία παρατήρηση. Η συνολική ζήτηση για το εν λόγω προϊόν, απ’ ό,τι είδαμε στο Πρόγραμμα Σώρευσης Κρατικών Ενισχύσεων, έφτασε περί τα 10 δισ. Εδώ θα ήθελα να πω ότι υπάρχει αρκετός θόρυβος σε αυτές τις αιτήσεις, καθότι αρκετές εταιρείες έκαναν αίτηση σε όλες τις τράπεζες για το μέγιστο ποσό. Άρα, η συνολική ζήτηση ήταν σημαντικά χαμηλότερη.

Στις 3 Ιουνίου 2020 τέθηκε σε εφαρμογή, πάλι μέσω του Προγράμματος Σώρευσης Κρατικών Ενισχύσεων, το Ταμείο Εγγυοδοσίας Επιχειρήσεων COVID-19 μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας πάλι αρχικής χρηματοδότησης 1 δισ. με δυνατότητα, όπως έχουμε πάρει έγκριση και από την Κομισιόν, να φτάσει στα 2,25 δισεκατομμύρια ευρώ. 

Σημειώνεται ότι η δράση καλύπτει το σύνολο των επιχειρήσεων και μέσω της δράσης αυτής οι τράπεζες χορηγούν νέα δάνεια, εγγυημένα κατά 80% του ποσού του δανείου, ενώ η εγγύηση αυτή σε επίπεδο χαρτοφυλακίου τράπεζας φτάνει στο 40% του όγκου των επιχειρηματικών δανείων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και 30% για τα χαρτοφυλάκια δανείων μεγάλων επιχειρήσεων, ενώ το κράτος επιδοτεί και την προμήθεια εγγύησης. 

Η μόχλευση που δημιουργείται οδηγεί σε δανειακά κεφάλαια συνολικού ύψους 7 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι τράπεζες έχουν δεσμευτεί για πιστωτική επέκταση, νέα δάνεια, για το 2020 ύψους 15 έως 16 δισεκατομμυρίων ευρώ. Με βάση τα στοιχεία της 21ης Ιουνίου έχουν υποβληθεί συνολικά 80.000 αιτήσεις συνολικού προϋπολογισμού 19 δισεκατομμυρίων ευρώ. 

Εδώ θα ήθελα να παρατηρήσω ότι τόσο για το Ταμείο Εγγυοδοσίας όσο και για το ΤΕΠΙΧ, απαγορεύονται οι αναχρηματοδοτήσεις ή οι πρόωρες εξοφλήσεις παλαιών δανείων. Πρόκειται για νέα δάνεια, έτσι ώστε να αποτρέψουμε τις τράπεζες να πληρωθούν για ένα υφιστάμενο δάνειο, προκειμένου να δώσουν το ίδιο σε εγγυημένο. 

Το σύνολο των ανωτέρω δράσεων, με εξαίρεση το ΤΕΠΙΧ ΙΙ που αποτελεί και παλαιό πρόγραμμα, έχει κοινοποιηθεί και εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με βάση το προσωρινό πλαίσιο που δίνει τη δυνατότητα αυξημένου ορίου δημόσιας χρηματοδότησης στο ύψος των 800.000 ευρώ. Μάλιστα, η Ελλάδα αποτέλεσε την πρώτη χώρα που έλαβε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση δράσεων με βάση αυτό το προσωρινό πλαίσιο. 

Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζετε, κύριοι Βουλευτές, ότι το προσωρινό πλαίσιο έθεσε ως προϋπόθεση οι επιχειρήσεις που θα καλύπτονται από τις δράσεις αυτές να μην είναι προβληματικές στις 31/12/2019. Αυτός ο όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δυστυχώς, δεν μπορεί να παραβλεφθεί.

Είναι, λοιπόν, προφανές ότι ενεργήσαμε τάχιστα εν μέσω πανδημίας και σε λιγότερο από δύο μήνες από τη στιγμή που ξέσπασε αυτή η κρίση, η ελληνική Κυβέρνηση σχεδίασε και έθεσε σε εφαρμογή προϊόντα εγγύησης τραπεζικού δανεισμού, προκειμένου να ενισχυθεί άμεσα η ρευστότητα των επιχειρήσεων. 

Όσον αφορά την απευθείας χορήγηση δανείων, να σημειώσω εδώ, όπως είναι και στην ερώτησή σας, ότι στον νόμο για την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα αφήσατε, ενώ είχατε τη δυνατότητα αλλαγής, την απαγόρευση παροχής απευθείας πιστώσεων σε επιχειρήσεις. Εμείς το διορθώσαμε αυτό και με τον νόμο 4684/2020, αλλά και με τις κατάλληλες ενέργειες κοινοποίησης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπάρχει πλέον και αυτή η δυνατότητα.

Πέραν των δράσεων που αναφέρθηκαν ανωτέρω θα πρέπει να σημειωθεί ότι από πόρους ΕΣΠΑ πληρώθηκαν και τα υπόλοιπα μέτρα που έλαβε η Ελληνική Κυβέρνηση απλώνοντας αυτό το δίχτυ προστασίας σε εργαζομένους και επιχειρήσεις, όπως είναι η επιστρεπτέα προκαταβολή του Υπουργείου Οικονομικών, 900 εκατομμύρια ευρώ, η αποζημίωση ειδικού σκοπού σε αυτοαπασχολούμενους και μικροεπιχειρηματίες, 500 εκατομμύρια ευρώ. Επίσης, στα ανωτέρω θα πρέπει να προστεθούν και οι πόροι 236 εκατομμυρίων ευρώ για τον εξοπλισμό ΜΕΘ και νοσοκομείων. Συνολικά από το ΕΣΠΑ 2014-2020 χρηματοδοτήθηκαν δράσεις ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. 

Εδώ θέλω να σημειώσω ότι αυτά τα χρήματα έρχονται όλα από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Ναι μεν είναι ΕΣΠΑ, αλλά δεν τα έχουμε εισπράξει ακόμα. Θα τα δηλώσουμε και θα τα εισπράξουμε. Άρα, έχουμε να διαχειριστούμε και δημοσιονομικά αυτό το θέμα. Υπενθυμίζω ότι πάνω στο πρόσφατο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων για το έτος 2020 αυξήθηκε κατά 1,25 δισεκατομμύριο ευρώ και βρίσκεται πλέον στα 8 δισεκατομμύρια προκειμένου να διευκολύνει αυτές τις αυξημένες ανάγκες χρηματοδότησης καθώς και την αυξημένη εκτέλεσή τους. 

Ας έρθουμε τώρα στις προβληματικές επιχειρήσεις. Στις 12 Ιουνίου 2020 δηλαδή, πριν λίγες μέρες και με πίεση της Ελλάδας και μερικών άλλων κρατών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι εξετάζει την αναμόρφωση του προσωρινού αυτού πλαισίου αναφορικά με την προβληματικότητα των μικρών επιχειρήσεων, δηλαδή των επιχειρήσεων ως πενήντα εργαζομένους. Προτείνει η Κομισιόν -δεν έχει υιοθετηθεί- μικρές εταιρείες ως πενήντα εργαζομένους να βγουν από την πρόβλεψη της προβληματικότητας. Πάνω σε αυτή την πρόταση της Κομισιόν ζητήσαμε αυτό το όριο να αυξηθεί στα 250 άτομα. Ωστόσο δεν μένουμε εκεί. 

Πρώτον, ήδη επεξεργαζόμαστε ένα πλαίσιο για αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων κατά τα πρότυπα της Αυστρίας μέσω τραπεζικού δανεισμού. Δεύτερον, πολύ γρήγορα θα ανακοινώσουμε ταμείο μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και τη χορήγηση εγγύησης προς τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς προκειμένου να διευκολύνουμε τη χορήγηση εγγυητικών επιστολών για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων που έχουν εγκριθεί από το ΕΣΠΑ. Τρίτον, σχεδιάζουμε ταμείο για την παροχή μεγαλύτερης ρευστότητας στις επιχειρήσεις μέσω της χρηματοδότησης τιμολογίων, το λεγόμενο trade finance.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, η Ελληνική Κυβέρνηση έχει συνεκτικό σχέδιο ενίσχυσής της όχι μόνο κατά την πρώτη φάση των συνεπειών της πανδημίας αλλά και κατά τη δεύτερη φάση, αυτή της ταχείας επανεκκίνησης της οικονομικής δραστηριότητας. Πιστέψτε με, το σχέδιο αυτό είναι δυναμικό, εξελίσσεται διαρκώς ανταποκρινόμενο στις προκλήσεις της οικονομίας, παράλληλα με τις πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο που προανέφερα».

Στη δευτερολογία του, ο κ. Τσακίρης ανέφερε: 

«Θα ήθελα να απαντήσω στον κ. Τσίπρα για το θέμα των προβληματικών. Έτσι όπως το λέτε είναι. Από το 2014 υπάρχει το πλαίσιο για τις προβληματικές, το παλιό πλαίσιο, το οποίο όμως δεν αφορά ΔΕΚΟ. Αφορά μόνο ιδιωτικές προβληματικές, άρα ΛΑΡΚΟ, ΕΑΒ κ.λπ. δεν εμπίπτουν σ’ αυτό το πλαίσιο. Στο καινούργιο, στο προσωρινό πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων, το οποίο ισχύει για την πανδημία, έως αυτήν τη στιγμή που μιλάμε δεν μπορούν οι προβληματικές να μπουν μέσα, εκτός αν γίνει κοινοποίηση μία προς μία. Όμως και πάλι –επαναλαμβάνω- οι ΔΕΚΟ δεν μπαίνουν μέσα. Δεν το δέχεται αυτό η Κομισιόν. Αν πάμε είτε με τη ΛΑΡΚΟ είτε με τη ΔΕΗ, θα μας το κόψουν προφανώς και γι’ αυτό δεν έχει γίνει. Με την Αegean που είναι ιδιωτική θα μπορούσαν να πάνε, αλλά παρ’ όλα αυτά, όπως είπε και ο Υπουργός, η Aegean δεν ψάχνει ενίσχυση.

Όπως είπα και πριν και είναι πάρα πολύ σημαντικό, υπάρχει πρόταση της Κομισιόν μετά από πίεση αρκετών χωρών και της Ελλάδας οι επιχειρήσεις έως πενήντα άτομα να μπορούν να μπουν σ’ όλα αυτά τα εργαλεία και σε δράσεις που αφορούν την πανδημία. Αυτό ελπίζουμε τις επόμενες μέρες να εγκριθεί, οπότε όλα αυτά τα χρηματοδοτικά εργαλεία θα περιλαμβάνουν και αυτές τις επιχειρήσεις, εφόσον αυτό εγκριθεί από την Επιτροπή».