Συνέντευξη της Νάντιας Βαλαβάνη στην Εφημερίδα των Συντακτών

Ολόκληρη η συνέντευξη χωρίς περικοπές 

                   Δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα 7.12.2015 χωρίς την τελευταία ερώτηση και απάντηση.                                                   

                   Η τελευταία παράγραφος της απάντησης  δημοσιεύτηκε  συμπληρωματικά

                  την Τρίτη 8.12.2014

-Κυρία Βαλαβάνη, βλέπετε δυνατότητες να έχει μια κάποια επιτυχία το τρίτο Μνημόνιο;

Αν με τον όρο «επιτυχία» εννοείται έξοδος από την κρίση υπέρ του λαού και του τόπου, κατηγορηματικά ΟΧΙ. Σήμερα κοντεύουμε να ξεχάσουμε ό,τι με τόσο κόπο είχαν μάθει εκατομμύρια άνθρωποι. Είναι αποκαρδιωτικό παλιοί σύντροφοι να υποστηρίζουν ότι ο δρόμος απαλλαγής από τα μνημόνια περνάει μέσα απ΄ την εφαρμογή του μνημονιακού καθεστώτος. Ο υπό ψήφιση Προϋπολογισμός υιοθετεί μέχρι και τη νεοφιλελεύθερη θεολογική ορολογία περί «ενάρετου κύκλου» - θυμάμαι πώς τα ειρωνευόμασταν αυτά ως «αμαρτωλοί» εισηγητές του ΣΥΡΙΖΑ…

Λες και ξέχασαν ότι το πρόγραμμα των δανειστών, οργανωμένο σε μνημόνια, συμποσούται σε ένα μοναδικό στόχο: Εξυπηρέτηση - με κάθε κόστος όσον αφορά ανθρώπους και χώρα - ενός μη βιώσιμου χρέους, διπλάσιου του ΑΕΠ, πληρωτέου μέχρι το 2059. Η διαβεβαίωση για διέξοδο μέσω της  δοκιμασμένης πολιτικής άγριας εσωτερικής υποτίμησης  - λιτότητα, ανεργία, φοροκαταιγίδα, καταστροφή του παραγωγικού ιστού, λεηλασία αναντικατάστατης δημόσιας περιουσίας - ισοδυναμεί με «αποκήρυξη μετά βδελυγμίας» όλης της πορείας του αντιμνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ από το 4,5% σε κόμμα κυβερνητικής εξουσίας. Στο βιβλίο μου με κοινοβουλευτικές ομιλίες από την περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ-αξιωματική αντιπολίτευση, το ονομάζω «Η αρπαγή της Ελλάδας».

Η συνέχιση αυτής της πολιτικής δικαιώνει τις προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις και συνιστά ύβρη απέναντι στον κόσμο του αντιμνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ: Κυρίως χάρη στη δική του δράση δεν είχε περάσει ό,τι πέρασε με το Τρίτο Μνημόνιο, με αποκορύφωμα τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας και τη μεγαλύτερη «ληστεία τραπέζης» στην ιστορία της χώρας: Το πέρασμα σε ξένα funds αντί 5 δις ολόκληρου του τραπεζικού συστήματος. Μαζί πέρασε «σε ξένα χέρια» το σύνολο της οικονομίας, καθώς κάτω απ’  τις τράπεζες  «κρέμονται» όλες οι επιχειρήσεις.

-Η κυβέρνηση θα τα καταφέρει να μείνει στη θέση της με δεδομένο ότι έχει μπροστά της τεράστια ζητήματα να αντιμετωπίσει, με πρώτο και κύριο τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος;

Ο πολιτικός χρόνος είναι εξαιρετικά συμπυκνωμένος. Η επιταχυνόμενη φθορά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν αντανακλά, ωστόσο, ακόμη σε μαζικές μετατοπίσεις μέσα στην κοινωνία. Καταρχήν επειδή οι παλιές πολιτικές δυνάμεις, συν Ποτάμι και Λεβέντης, αυτής της καταθλιπτικά μνημονιακής Βουλής, στην οποία η Αξιωματική Αντιπολίτευση δεν αξιώνεται να οργανώσει ούτε την εκλογή του αρχηγού της, είναι εξαιρετικά φθαρμένες. Άρα είναι όμως υπονομευμένες και οι προετοιμαζόμενες «διευρύνσεις» μνημονιακών  κομμάτων σε συγκυβέρνηση με το ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτή η πρωτοφανής Βουλή, η πρώτη χωρίς αντιμνημονιακή αντιπολίτευση, έχει  μνημονιακό βάθος. Ωστόσο οι προετοιμαζόμενες λύσεις θα περιπλέξουν τον τρόπο εφαρμογής των μνημονιακών πολιτικών, δηλ. ό,τι απέμεινε ως διακυβέρνηση χάρη στη μνημονιακή εξαλλαγή του ΣΥΡΙΖΑ. Ορατός κίνδυνος είναι, επίσης, να «σκάσει» GREXIT στα χέρια τέτοιων κυβερνήσεων - με χαώδη και καταστροφικό τρόπο.

Βεβαίως, τα παραπάνω είναι δυνατά επίσης επειδή σήμερα δεν προβάλλει  η ΛΑΕ – ή οποιοσδήποτε άλλος – ως διέξοδος: Από την άποψη μιας εφικτής πολιτικής πρότασης, που θα ξεκινά από τις εκρηκτικές ανάγκες μιας ζωής που ασφυκτιά στη σημερινή μιζέρια και θα καθοδηγείται από ένα απελευθερωτικό όραμα για την κοινωνία, τον εργαζόμενο και προπαντός το νέο άνθρωπο. Οι αντιμνημονιακές δυνάμεις έξω απ’  τη Βουλή είναι σαν να ξεκινάμε από την αρχή να συλλαβίζουμε την αλφαβήτα της πάλης – μέχρι ότου ξαναποκτήσουν τέτοιες ικανότητες εκατομμύρια άνθρωποι. 

-Υπήρχε εναλλακτική λύση για κάτι άλλο; Ρωτώ γιατί ούτε plan b είχε η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ούτε κάτι τέτοιο εμφάνισε στη συνέχεια η ΛΑ.Ε. Αν δηλαδή ήσασταν στη θέση του Τσίπρα τι θα κάνατε;

Στην πρώτη κυβέρνηση υπήρχε μια κεντρική ηγετική ομάδα διατεθειμένη να παραχωρήσει τα πάντα προκειμένου να μείνουμε στο ευρώ – όπως τελικά και έκανε. Διακηρύσσοντας το αυτό από την αρχή, κόντρα στην «επίσημη» γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ, φρόντισε να χαθεί το σημαντικότερο διαπραγματευτικό χαρτί για μια συμφωνία απεμπλοκής από τα μνημόνια εντός Ευρωζώνης: Η δυνατότητα καταφυγής σε  εναλλακτικές λύσεις. Κάθε επιχείρηση εκπόνησης εναλλακτικών σχεδίων έμεινε απόπειρα: Με τις όποιες λύσεις πολιτικά δαιμονοποιημένες, έπρεπε να καλύπτεται από πέπλο «παρανομίας». Έτσι βέβαια δεν εκπονούνται εναλλακτικά προγράμματα ούτε κερδίζεται η λαϊκή στήριξη.

Θα μπορούσαμε να μην είχαμε φτάσει στην κατάσταση του καλοκαιριού. Ωστόσο, και τότε ακόμα ο Πρωθυπουργός είχε άλλες δυο επιλογές: Βασισμένος στην πιο πολύτιμη αγωνιστική «προίκα», ένα συντριπτικό λαϊκό ΟΧΙ στο δημοψήφισμα σε συνθήκες μοναδικές στην ιστορία του κόσμου - εκλογές με κλειστές τράπεζες - ν’  απευθυνθεί ξανά στο λαό και τη νεολαία. Αν πάλι δεν ήταν διατεθειμένος για τέτοια σύγκρουση, ας παρέδιδε την εντολή: Ας επιχειρούσαν να περάσουν το νέο μνημόνιο, κόντρα στην εκφρασμένη λαϊκή θέληση, οι «ιδιοκτήτες» των προηγούμενων μνημονιακών προγραμμάτων.  Θα ήταν μια τακτική ήττα, που θα επέτρεπε στην Αριστερά να επανακάμψει σύντομα και «σοφότερη» - και στη χώρα να συνεχίσει να ελπίζει.

-Η ΛΑ.Ε. έχει σήμερα εφικτή εναλλακτική πρόταση ή την αναζητεί; Για παράδειγμα, είναι δυνατή κατά τη γνώμη σας η ολική διαγραφή του χρέους ή η άρνηση πληρωμής του;

Μετά τη στρατηγική ήττα αριστεράς και χώρας, σε μεγάλο βαθμό την αναζητεί. Χρειάζεται να συνεχίσει να το κάνει, οργανώνοντας σοβαρή προγραμματική συζήτηση. Το χρέος δε γίνεται βιώσιμο χωρίς «κούρεμα» του μεγαλύτερου μέρους του. Το ξέρουν όλοι και κάποτε αυτό θα γίνει αναπόφευκτα, το θέμα είναι όμως να γίνει τώρα. Ολική μονομερής διαγραφή του χρέους δεν έχει συμβεί ποτέ στην παγκόσμια ιστορία. Στη μία και μοναδική περίπτωση, της Οκτωβριανής Επανάστασης – τονίζω, επανάστασης - πληρώθηκε τελικά εξολοκλήρου από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Η άρνηση πληρωμής, όπως έδειξε η ιστορία, εφόσον χρειαστεί είναι θεμιτό μέσο πάλης για μια συμφωνία συνολικής διευθέτησης.  

-Η θέση της ΛΑ.Ε. για έξοδο από την ευρωζώνη κι επιστροφή στο εθνικό νόμισμα είναι εφικτή;

 Η νομισματική κυριαρχία είναι δύσκολη σε μια χώρα με δεκαπέντε χρόνια κοινό νόμισμα, μπορεί ν’  αποτελέσει ωστόσο λύση απέναντι στο σημερινό εκκωφαντικό μνημονιακό αδιέξοδο. Η ανάκτηση μιας τέτοιας προοπτικής απαιτεί σοβαρή δουλειά για την αποδαιμονοποίηση της και συστηματική μελέτη όλων των πλευρών και συνεπειών της για ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα μετάβασης. Το «αξίωμα» περί μνημονίων-απαραίτητης προϋπόθεσης για παραμονή στο κοινό νόμισμα, είναι πολιτικής φύσης. Σε περίοδο εξαιρετικής ρευστότητας, πρέπει να μένουμε ανοικτοί απέναντι στις εξελίξεις της πραγματικότητας. 

-Πως βλέπετε την εξέλιξη της ΛΑΕ; Σε ποιους απευθύνεται τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο; Μπορεί να συνεχίσει έτσι όπως είναι σήμερα, ως ένα σχήμα που οργανωτικά θυμίζει ΣΥΡΙΖΑ πριν το 2012; Δεν θα ήταν καλύτερα να μετασχηματιστεί σε ένα συνασπισμό κομμάτων κινήσεων και προσωπικοτήτων, με σαφή τα σημεία ενότητας και διαφοράς και με διακριτούς ρόλους;

Στις σημερινές συνθήκες η ΛΑΕ χρειάζεται ως πολιτικό μέτωπο οργανώσεων και ανένταχτων αγωνιστών, οργανωμένο με τον πιο δημοκρατικό τρόπο, με πρόγραμμα που θα ενισχύει τους αγώνες και την πρωτοβουλιακή οργάνωση της κοινωνίας ενάντια στις μνημονιακές πολιτικές - ξεκινώντας από το εργατικό και λαϊκό κίνημα, από το δικαίωμα όλων για αξιοπρεπή δουλειά. Σε αυτούς και στα κατεστραμμένα μεσαία στρώματα απευθύνεται από κοινωνική άποψη. Από πολιτική άποψη, απευθύνεται στους εργαζόμενους και άνεργους ανθρώπους, πριν απ’  όλα νέους, που απομακρύνονται από τις μνημονιακές πολιτικές των κομμάτων τους, του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Γενικότερα η ΛΑΕ χρειάζεται να συνεργαστεί με όποια σοβαρή πρωτοβουλία κινείται σε αντιμνημονιακή κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένων και δημοκρατικών πατριωτικών δυνάμεων κόντρα στην εξαέρωση της εθνικής κυριαρχίας.

Ρεαλιστική προοπτική είναι, μακριά από «τυφλά» ξεσπάσματα που το σύστημα «αφομοιώνει», ξεκινώντας προγραμματικά από τις συγκεκριμένες ανάγκες των ανθρώπων, μια αντιπολίτευση που θα προκαλέσει την επιστροφή της ΛΑΕ στο κοινοβούλιο: Για να προκαλεί τα black out στις μνημονιακές πολιτικές που πετύχαινε ο αντιμνημονιακός ΣΥΡΙΖΑ, με ενεργή συμμετοχή, όμως, των ανθρώπων που αφορούν, ξεκινώντας απ’  το ασφαλιστικό, το αγροτικό, τη λαϊκή στέγη, την παραγωγική ανασυγκρότηση. Στην προοπτική μιας κυβέρνησης λαϊκού μετώπου, ικανής για ό,τι δεν κατάφερε η πρώτη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ: Απεμπλοκή από τις μνημονιακές πολιτικές, με όλες τις εναλλακτικές λύσεις σοβαρά μελετημένες και ανοιχτές.