Από τις λογοτεχνικές σελίδες στη….μεγάλη οθόνη

Γράφει ο Ηλίας Τάσκου / δημοσιογράφος / iliasamfipoli@gmail.com

Η λογοτεχνία αποτέλεσε και αποτελεί σημαντικό τροφοδότη του κινηματογράφου. Αξιόλογοι σκηνοθέτες του παγκόσμιου κινηματογράφου, εμπνεύστηκαν από κλασικά κείμενα της λογοτεχνίας.

Αυτό πρωτοέγινε από την αφετηρία της έβδομης τέχνης η οποία λόγω έλλειψης δικών της αφηγηματικών ερεθισμάτων στράφηκε στη λογοτεχνία. Αν και η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος είναι δύο τελείως διαφορετικές τέχνες «παντρεύτηκαν» και δεν ήταν λίγες οι φορές που γυρίστηκαν ταινίες διαμάντια βασισμένες σε λογοτεχνικά αριστουργήματα.

Το φαινόμενο μεταφοράς βιβλίων στην μεγάλη οθόνη παρατηρήθηκε και στον ελληνικό κινηματογράφο, όχι πάντα με επιτυχία. Ας θυμηθούμε λοιπόν ελληνικές ταινίες που το στόρυ τους βγήκε μέσα από λογοτεχνικές σελίδες. Βέβαια οι επιλογές των βιβλίων, που έκαναν οι Έλληνες σκηνοθέτες και παραγωγοί, για να τα μεταφέρουν στον κινηματογράφο, ήταν τις περισσότερες φορές ατυχείς.

Βιβλία με δευτερεύουσα λογοτεχνική αξία, βιβλία που δεν αποτελούσαν τις καλύτερες εργασίες των εκάστοτε συγγραφέων μεταφέρθηκαν στην οθόνη και τις περισσότερες φορές σημείωσαν και μεγάλη εισπρακτική επιτυχία.

«Χωρίς Ταυτότητα» – 1963

Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή, ο οποίος ανέλαβε και την απόδοση του σεναρίου. Η σκηνοθεσία είναι του Γιάννη Δαλιανίδη ενώ πρόκειται για την πρώτη ελληνική ταινία που γυρίστηκε με φακούς ZOOM, τους οποίους μόλις είχε φέρει στην Ελλάδα ο Φιλοποίμην Φίνος. Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής η παραγωγή της ταινίας στοίχισε στον Φίνο περίπου δύο εκατομμύρια δραχμές, ποσό αστρονομικό για τα δεδομένα της εποχής.

Ποιος ήταν όμως ο Γιάννης Μαρής;…Ήταν ο πατέρας του αστυνομικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα αφού έγραψε δεκάδες βιβλία και ήταν ο δημιουργός του θρυλικού χαρακτήρα Γεωργίου Μπέκα, χαρίζοντας στην Ελληνική λογοτεχνία έναν ήρωα εφάμιλλο του Μεγκρέ. Άλλα βιβλία του που μεταφέρθηκαν στη μεγάλη οθόνη ήταν: «Έγκλημα στα παρασκήνια», «Έγκλημα στο Κολωνάκι», «Ζήτημα ζωής και θανάτου» και «Το κόκκινο βάζο»(με τον τίτλο «Αμφιβολίες»).

«Ζορμπάς» – 1964

Βασισμένη στο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη «Βίος και πολιτεία» του Αλέξη Ζορμπά, απέσπασε τρία βραβεία Όσκαρ το 1964, με σημαντικότερο το Όσκαρ β’ γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της Λίλα Κέντροβα, στο ρόλο της Μαντάμ Ορντάνς. Τη μουσική της ταινίας την οποία έγραψε ο Μίκης Θεοδωράκης έγινε παγκοσμίως γνωστή ως Συρτάκι. Σκηνές της ταινίας γυρίστηκαν στην Κρήτη.

Τη δεκαετία του ’60, εξαιτίας της διεθνούς εμπορικής επιτυχίας τόσο του μυθιστορήματος όσο και της ταινίας, ο Ζορμπάς έγινε σύμβολο του Έλληνα και της ελληνικής νοοτροπίας στο εξωτερικό. Για την ιστορία να σημειωθεί ότι το βιβλίο «Βίος και πολιτεία» γράφεται στην Αίγινα το 1941, με τον αρχικό τίτλο «Το συναξάρι του Ζορμπά». Η τελική μορφή του ολοκληρώνεται το 1943 ενώ μέρος του προλόγου δημοσιεύεται στο περιοδικό «Κρητικές σελίδες». Το 1954, ο Ζορμπάς πήρε το βραβείο του καλύτερου ξένου μυθιστορήματος που εκδόθηκε στη Γαλλία. Πολύ πριν τον «Ζορμπά» συγκεκριμένα το 1957, ο Ζυλ Ντασέν, μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη, το κλασσικό και διαχρονικό βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη, «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται».

«Επαναστάτης Ποπολάρος» – 1971

Αξιόλογη παραγωγή της Φίνος Φίλμ βασισμένη στο μυθιστόρημα του Γρηγορίου Ξενόπουλου «Ο Ποπολάρος» το οποίο πρωτοδημοσιεύτηκε με τον τίτλο ο «Αντάρτης». Πρόκειται για μια αρκετά ακριβή παραγωγή, με εξωτερικά γυρίσματα στο νησί της Ζακύνθου. Παρά τον μεγάλο σεισμό που έπληξε τη Ζάκυνθο στις αρχές του 1950, ο Δαλιανίδης κατάφερε να αναδείξει τις ομορφιές του νησιού με μοναδικό τρόπο.

Αν και η ταινία βασίστηκε στο βιβλίο του Ξενόπουλου το φινάλε της διαφοροποιήθηκε δίνοντας ένα ευχάριστο φινάλε στο φίλμ. Στο μυθιστόρημα ο κεντρικός ήρωας αυτοκτονεί. Στα Backstage της ταινίας να σημειώσουμε ότι η πρωταγωνίστρια της Μπέτυ Λιβανού δημιούργησε πολλά προβλήματα στον Δαλιανίδη κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων στη Ζάκυνθο. Ξενυχτούσε στα κλαμπ του νησιού και πήγαινε στο γύρισμα αργοπορημένη και κατάκοπη, με αποτέλεσμα να απειλήσει ο σκηνοθέτης ότι θα άλλαζε πρωταγωνίστρια…

«Ένα γελαστό απόγευμα» – 1979

Κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του Φρέντυ Γερμανού στη μεγάλη οθόνη από τον Ανδρέα Θωμόπουλο η οποία και συνέπεσε χρονικά με μια άλλη, εξίσου σημαντική δημιουργία του, τον «Ασυμβίβαστο». Tο «Ένα γελαστό απόγεμα» γράφτηκε για πρώτη φορά σαν θεατρικό έργο λίγο μετά τη μεταπολίτευση και πήρε το δεύτερο Kρατικό Bραβείο το 1977. Ένα βαρύ απαισιόδοξο (και πολιτικά) τοπίο, μια Ελλάδα κουρασμένη που αναζητεί λύσεις, ο πρωταγωνιστής που κομίζει την ανανέωση και την ελπίδα που όμως συντρίβεται από το έντονα αρνητικό και αντίπαλο κοινωνικό κατεστημένο, σε μια συνεχή αναζήτηση της ταυτότητάς του.

«Το τανγκό των Χριστουγέννων» – 2011

Ταινία του Νίκου Κουτελιδάκη της οποίας το σενάριο βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Ξανθούλη. Άρτια παραγωγή με πολύ καλές ερμηνείες και εξαιρετική μουσική με ένα τραγούδι από τον Γιώργο Νταλάρα που καταγράφηκε αμέσως στην συνείδηση του κινηματογραφόφιλου κοινού. Το «Τανγκό των Χριστουγέννων» είναι ένα από τα πιο αναγνωρισμένα βιβλία του συγγραφέα ενώ το φίλμ αποτελεί το αργοπορημένο ντεμπούτο στη μεγάλη οθόνη του Νίκου Κουτελιδάκη ο οποίος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1942 και είχε δουλέψει αρκετά στον χώρο του ελληνικού σινεμά ως βοηθός σκηνοθέτη στη δεκαετία 1960-1970.

Αυτά είναι ίσως τα πλέον γνωστά λογοτεχνικά αριστουργήματα που έγιναν ταινίες. Η πρώτη μεταφορά βιβλίου στον ελληνικό κινηματογράφο έγινε το 1948 με την «Μαντάμ Σουσού» του Ψαθά και ακολούθησαν μεταξύ άλλων: «Κατέστρεψα μια νύχτα τη ζωή μου» (1951, από το μυθιστόρημα της Ιωάννας Μπουκουβάλας-Αναγνώστου «Μια μητέρα εξιλεώνεται»), «Ερωτικές Ιστορίες»(1959 του Σωκράτη Καψάσκη, που μετέφερε κινηματογραφικά το διήγημα του Θράσου Καστανάκη «Μια μάνα πέρασε»), «Η Στεφανία»(1967 από το βιβλίο της Νέλης Θεοδώρου «Η Στεφανία στο αναμορφωτήριο»), «Ξαφνικός Έρωτας»(1984, βασισμένο στο μυθιστόρημα Talgo του Βασίλη Αλεξάκη).

ΠΗΓΗ  myselvi.gr

Για πιο άμεση ενημέρωση κάντε like στην σελίδα μας στο facebook εδώ: Γίνετε μέλη στη σελίδα μας στο Facebook: