ΜΙΑ ΕΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ Μ. ΣΑΠΚΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΓΚΕΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

Της Μαρίας Βουβούση

Όπως είναι γνωστό, μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών με την Τουρκία, έφθασαν και στη Λάρισα, το 1823, για εγκατάσταση, αρκετές προσφυγικές οικογένειες. Πολλοί πρόσφυγες ήταν επαγγελματίες και δεν είχαν τη δυνατότητα να ενοικιάσουν κάποιο κατάστημα για να ζήσουν την οικογένειά τους. Ο τότε ο Δήμος των Λαρισαίων, με εισήγηση προφανώς του δημάρχου Μιχαήλ Σάπκα διέθεσε γι’ αυτούς, στην κεντρική πλατεία της πόλης, την πλατεία των Παλαιών Ανακτόρων, προσωρινή επαγγελματική στέγη σε ξύλινες παράγκες.

Με το πέρασμα όμως του χρόνου, οι αρχικοί κάτοχοι των παραγκών τις ενοικίασαν σε εμπόρους, γεγονός το οποίο ήταν αντίθετο με την απόφαση του Δήμου. Η κατάσταση που δημιουργήθηκε ενοχλούσε τους Λαρισαίους και ο δήμαρχός τους ζήτησε την παρέμβαση της κυβέρνησης. Για τον σκοπό αυτό απευθύνθηκε στον πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο, με μία επιστολή του, στις 21 Ιουνίου 1931, απαντώντας σε επιστολή του Βενιζέλου και εκθέτοντάς του το πρόβλημα της πόλης.

«Εν Λαρίση τη 22 Ιουνίου 1931.

Εξοχώτατον Πρόεδρον Κυβερνήσεως,

Κύριον Ελευθέριον Βενιζέλον

Σεβαστέ μοι Κύριε Πρόεδρε,

Αντλών θάρρος εκ της υπ’ αριθ. 4154 της 9.12.[19]30 προς εμέ τόσον κολακευτικής επιστολής Σας, καίτοι γνωρίζω ότι και αι στιγμαί είναι πολύτιμοι δι’ υμάς, απεφάσισα να Σας απασχολήσω και να ζητήσω την υμετέταν αρωγήν επί από έτους εκκρεμούσης προ του υπουργείου Προνοίας υποθέσεως  του Δήμου Λαρίσης, εξ ής μεγίστη προσγίνεται ζημία εις τον Δήμον και αδικία εις την πόλιν μας, θα ήμην δε λίαν αξιοκατάκριτος ως δήμαρχος του τόου μας, τιμηθείς τόσον υπό της υμετέρας εξοχότητος διά της ανωτέρω επιστολής Σας, αν δεν προσέφευγον προς υμάς επί ζητήματος αφορώντος τόσον την προοδευτικήν εξέλιξιν της Λαρίσης, όσον και ουσιώδη οικονομικά συμφέροντα του Δήμου».

Επιστολή του δημάρχου Λάρισας Μ. Σάπκα προς τον Ελ. Βενιζέλο για την ανέγερση της Δημοτικής Αγοράς (1931) 

Στην επιστολή του προς τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο (27.1.1931) ο δήμαρχος Μ. Σάπκας, αναφέρει στον πρωθυπουργό ότι η Λάρισα στερείται μόνιμης δημοτικής αγοράς και ο Δήμος αποφάσισε την ανέγερση Δημοτικής αγοράς στην πλατεία, καθώς δεν υπήρχε άλλη κατάλληλος χώρος. Στα καταστήματά της θα εγκαθίσταντο πρώτοι, κατά προτίμηση και χωρίς δημοπρασία οι παραγκούχοι πρόσφυγες επαγγελματίες. Την απόφαση αυτή του Δήμου δέχτηκαν οι παραγκούχοι με γραπτή τους δήλωση. Συντάχθηκε ειδική μελέτη, εγκρίθηκε από το Υπουργείο Δημοσίων Έργων και ο Δήμος έλαβε τραπεζικό δάνειο 5.000.000 δραχμών. Μετά από αυτό, το Υπουργείο Εσωτερικών ζήτησε να κατεδαφισθούν οι παράγκες και ο Δήμος να βρει προσωρινό χώρο, στα πεζοδρόμιο και στον λόφο, όπου η λαϊκή της Τετάρτης, για τους πρόσφυγες επαγγελματίες. Τότε όμως επενέβη το Υπουργείο Προνοίας το οποίο ζήτησε να κατοχυρωθεί με νόμο η χωρίς δημοπρασία παραχώρηση καταστημάτων στους πρόσφυγες.

Ο Δήμος συμφώνησε και το Υπουργείο Προνοίας «υπέβαλεν ευχήν» στο Εσωτερικών να υποβάλει ένα νομοσχέδιο για έγκριση στη Βουλή. Το νομοσχέδιο «περί συμπληρώσεως της νομοθεσίας περί διοικήσεως Δήμων και Κοινοτήτων», κατατέθηκε στη Βουλή, «αλλά μη καταστάσης δυνατής της επιψηφίσεως (…) κατά την υφισταμένην Σύνοδον της Βουλής», ο Δήμος ζήτησε από το Υπουργείο Προνοίας «να μη δυσπιστήση προς την ληφθείσαν υπό του Δημοτικού Συμβουλίου απόφασιν» για την χωρίς δημοπρασία παραχώρηση καταστημάτων στους πρόσφυγες, όπως διαβεβαίωνε και το Υπουργείο Εσωτερικών, «δι’ εγγράφου του, ούτινος εσωκλείομεν αντίγραφον», και να άρει την επίταξη της πλατείας, ώστε να κατεδαφισθούν οι παράγκες, «ίνα καταστή δυνατή η εντός του θέρους έναρξις της ανοικοδομήσεως της Δημοτικής αγοράς», πριν ψηφισθεί ο νόμος.  

  Ο δήμαρχος Σάπκας επικαλείται την πολύτιμη παρέμβαση του πρωθυπουργού Βενιζέλου προς το Υπουργείο Προνοίας, ώστε να αρχίσει η ανέγερση της αγοράς. Η   αδικία που έγινε στην πόλη εμποδίζει την εκτέλεση «αναγκαίου δημοτικού έργου» και ζημιώνει σημαντικά τη Λάρισα, διότι ο Δήμος πλήρωσε ήδη για το πρώτο έτος του δανείου ως τοκοχρεωλύσιο 560.000 δραχμές, χωρίς να έχει αρχίσει καν η ανέγερση.  

Ο δήμαρχος Σάπκας απευθυνόμενος στον Βενιζέλο αναφέρει ότι «διά της επιστολής σας με ηξιώσατε της αδείας να προσφεύγω προς υμάς οσάκις παρεμβάλονται οιαιδήποτε υπερησιακαί βραδύτητες κωλύουσαι την πραγματοποίησιν έργων δημοτικών αναλόγων προς τα έργα υδρεύσεως της Λαρίσης».

Κλείνει την πεντασέλιδη επιστολή του  «με τη πεποίηησιν ότι η παράκλησις μου αύτη θέλει τύχη ευνοϊκής αποδοχής. Διατελώ μετά βαθυτάτου σεβασμού. Ο Δήμαρχος Λαρίσης, Μ. Σάπκας».

           Μαρία Βουβούση – Φιλόλογος, Msc: Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Τουρισμού και Πολιτισμού, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Μsc: Επιστήμες της Εκπαίδευσης και της Διά Βίου Μάθησης, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Επιστημονικό Μέλος της Ομάδας Εργασίας Ψυχοβιοαναλυτικής Έρευνας.