Χαιρετισμός του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστα Καραμανλή στα εγκαίνια της έκθεσης: «Η μεγάλη πρόκληση: 90 χρόνια Φράγμα Μαραθώνα», που διοργανώνει η ΕΥΔΑΠ στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»

Χαιρετισμός

του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστα Καραμανλή

στα εγκαίνια της έκθεσης:

«Η μεγάλη πρόκληση: 90 χρόνια Φράγμα Μαραθώνα»,

που διοργανώνει η ΕΥΔΑΠ  στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»

Κυρίες και κύριοι,

Σας καλωσορίζω και εγώ με τη σειρά μου στα εγκαίνια της επετειακής έκθεσης για τα 90 χρόνια λειτουργίας του Φράγματος του Μαραθώνα. Και θέλω να συγχαρώ τη διοίκηση της ΕΥΔΑΠ και όλους όσους εργάστηκαν και προετοίμασαν αυτή την εξαιρετική εκδήλωση. 

Και πιστεύω ειλικρινά, ότι αυτήν την έκθεση αξίζει να την επισκεφθεί κανείς για 2 λόγους.

Ο πρώτος είναι ότι στη σύγχρονη εποχή, το νερό είναι κάτι που το θεωρούμε δεδομένο. Όμως αυτό δεν ήταν πάντα τόσο αυτονόητο. Και ακόμα και σήμερα, για ένα πάρα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Γης, εξακολουθεί να μην είναι κάτι το αυτονόητο. Η εύκολη πρόσβαση σε πόσιμο νερό παραμένει το μεγάλο ζητούμενο για εκατομμύρια ανθρώπους. 

Το Φράγμα του Μαραθώνα, λοιπόν, εδώ και 9 δεκαετίες, έλυσε οριστικά αυτό το πρόβλημα για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής της πρωτεύουσας. Έδωσε οριστική λύση σε ένα ζήτημα που επί πολλά χρόνια η Αθήνα προσπαθούσε να αντιμετωπίσει με άλλες επιμέρους προσεγγίσεις, οι οποίες όμως δεν ήταν επαρκείς σε βάθος χρόνου και δεν μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες του πληθυσμού. 

Αυτός, λοιπόν, είναι ο πρώτος λόγος. Ο πρακτικός αντίκτυπος στην καθημερινότητά μας εδώ και 90 χρόνια αλλά και η ιστορική σημασία αυτού του έργου, η ώθηση που έδωσε στο να έχει ολόκληρη η Ελλάδα την εξέλιξη που είχε μέσα στον 20^ο αιώνα. 

Υπάρχει όμως και ένας δεύτερος λόγος, επίσης και με ιστορική διάσταση, που θα τον χαρακτήριζα εξίσου αν όχι κι ακόμα πιο σημαντικό. Κι αναφέρομαι στο πώς ακριβώς έγινε αυτό το έργο και πόσο σπουδαία συμβολική διάσταση έχει, ιδιαίτερα για μια εποχή σαν τη δική μας.

Το έργο αυτό, λοιπόν, πρώτα απ’ όλα πρέπει να θυμηθούμε ότι έγινε σε μια περίοδο που η Ελλάδα είχε πολύ πρόσφατη μια μεγάλη ιστορική δοκιμασία. Σε μια περίοδο δύσκολη για την πατρίδα μας. Μια περίοδο προσπάθειας ανοικοδόμησης.

Το 1925, με την αύξηση του πληθυσμού της Αθήνας, κυρίως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, δημιουργήθηκαν νέες ανάγκες.

Έτσι ξεκίνησε η κατασκευή των πρώτων σύγχρονων έργων ύδρευσης στην περιοχή της Πρωτεύουσας, με την υπογραφή της Σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, της Αμερικανικής Εταιρείας Ulen και της Τράπεζας Αθηνών.

Ήταν ένα έργο με τεράστιες τεχνικές δυσκολίες. Ένα σπουδαίο τεχνικό επίτευγμα για την εποχή του. Όχι μόνο στην Ελλάδα δεν είχε γίνει ποτέ ξανά κάποιο ανάλογο τεχνητό φράγμα, αλλά ήταν ένα έργο αξιοσημείωτο από κατασκευαστικής πλευράς και σε διεθνές επίπεδο. 

Ήταν ένα έργο υποδομής πρωτοποριακό και καινοτόμο. Για την κατασκευή του, δεν χρειάστηκε μόνο μία πολύ σοβαρή οικονομική επένδυση, από πλευράς ελληνικού δημοσίου. Αλλά και η αγαστή συνεργασία της νεοσύστατης ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας, μιας μεγάλης διεθνούς επιχειρηματικής δύναμης και, φυσικά, ενός πολύ μεγάλου εργατικού δυναμικού. Έλληνες που δούλεψαν με φιλότιμο και αφοσίωση για την ολοκλήρωση ενός σπουδαίου έργου.

Το Φράγμα του Μαραθώνα είναι ένα μεγάλο έργο υποδομής που έδωσε πρακτική και άμεση λύση σε ένα σημαντικό πρόβλημα της καθημερινότητας της εποχής του, αλλά και άντεξε –κι αντέχει- στο χρόνο. Χαρακτηριζόταν από καινοτομία. Ήταν αποτέλεσμα άψογης συνεργασίας παραγωγικών δυνάμεων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Υλοποιήθηκε με σοβαρότητα, υπευθυνότητα και αξιοσημείωτη ταχύτητα για τα δεδομένα του έργου και της εποχής. Δημιούργησε θέσεις εργασίας και συνετέλεσε ουσιαστικά στην ανάπτυξη της χώρας. Γι’ αυτούς τους λόγους και πρέπει να αποτελεί μέχρι σήμερα παράδειγμα προς μίμηση, φάρο για το τι σημαίνει πραγματικά να υλοποιείς μεγάλα έργα υποδομής για τον τόπο σου.

Σήμερα, ο ταμιευτήρας του Μαραθώνα χρησιμοποιείται κυρίως για την αποθήκευση νερού, για λόγους ασφαλείας λόγω της εγγύτητας του στην Αθήνα, αλλά και ως έργο αναρρύθμισης για την διαχείριση της διακύμανσης της ζήτησης. Η στάθμη του διατηρείται σε ένα περιορισμένο σχετικά εύρος, ώστε να υπάρχει πάντοτε διαθέσιμο ένα απόθεμα ασφαλείας χωρίς να υφίσταται κίνδυνος υπερχείλισης. Με βάση την υφιστάμενη διαχείριση και λειτουργία του φράγματος από την ΕΥΔΑΠ, αυτό το απόθεμα ασφαλείας διατηρείται αφενός για την κάλυψη της αυξημένης θερινής ζήτησης για την ύδρευση της Αθήνας και αφετέρου για την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών.

Βέβαια, ακόμα και ένα τόσο σπουδαίο έργο, πρέπει διαρκώς να φροντίζουμε ώστε να εξελίσσεται, να εκσυγχρονίζεται, να συμβαδίζει με τις ανάγκες και τα δεδομένα της εποχής του. Την περίοδο αυτή, βρίσκεται σε εξέλιξη από την αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, διαγωνισμός για την ανάθεση Ειδικής Διαχειριστικής Μελέτης για το Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα. Σκοπός είναι η διερεύνηση της επάρκειας των υδάτων. Από την μελέτη θα προκύψει ο απαιτούμενος προγραμματισμός και οι προτεραιότητες των μελετών και κατασκευής έργων για την ενίσχυση της ύδρευσης της Πρωτεύουσας, αλλά και των υπόλοιπων περιοχών.

Επίσης, στον προγραμματισμό μας περιλαμβάνεται η εκπόνηση μελετών και η σύνταξη τευχών δημοπράτησης για την κατασκευή πλωτού αντλιοστασίου στη Λίμνη Μαραθώνα, καθώς και καταθλιπτικού αγωγού εξωτερικού υδραγωγείου που θα συνδέει το Αντλιοστάσιο με τον υφιστάμενο αγωγό που τροφοδοτεί το Διυλιστήριο Κιούρκων. Σε περιπτώσεις διακοπής της τροφοδοσίας από το υδραγωγείο Υλίκης – Μαραθώνα, το υπό μελέτη έργο μπορεί να αποτελέσει τη δικλείδα ασφαλείας του υδροδοτικού συστήματος. 

Τέλος, ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μελέτη για τα απαιτούμενα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στην περιοχή του Μαραθώνα. Προτείνονται 2 φράγματα ανάσχεσης, το Φράγμα ρέματος Οινόης και το Φράγμα Αγίας Τριάδας. Στην παρούσα φάση, έχει υποβληθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, προκειμένου να εκκινήσει η διαδικασία της διαβούλευσης για την έκδοση περιβαλλοντικών όρων. Το εκτιμώμενο κόστος των προτεινόμενων έργων ανέρχεται σε 50.000.000 €. Και με την ευκαιρία θέλω να πω ότι στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Αττικής, προγραμματίζονται επίσης αντιπλημμυρικά έργα προϋπολογισμού περίπου 175.000.000 €, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης δανειακής ενίσχυσης, 25ετούς διάρκειας της ΕΤΕπ, ύψους 355 εκ. ευρώ.

Και λίγο πριν κλείσω θέλω να κάνω μια παρένθεση για να αναφερθώ σε ένα θέμα που δεν συνδέεται άμεσα με το Φράγμα του Μαραθώνα, είναι όμως ίσως η σοβαρότερη εκκρεμότητα που παραλάβαμε σχετικά  με την ΕΥΔΑΠ. Αναφέρομαι στο θέμα της τιμής του ακατέργαστου νερού. Ένα τεράστιο ζήτημα, το οποίο βρίσκεται σε εκκρεμότητα από το 2013. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Δουλεύουμε συστηματικά και μέσα σε 3-4 μήνες θα έχουμε καταλήξει σε οριστική συμφωνία Ελληνικού Δημοσίου και ΕΥΔΑΠ.

Και θα μου επιτρέψετε να διευκρινίσω σε αυτό το σημείο κάτι. Η ΕΥΔΑΠ σήμερα αποτελεί μια εισηγμένη εταιρεία, με κύριο μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο, ο οποίος και θα παραμείνει κύριος μέτοχος. Η διοίκησή του, όμως, και το management, επιλέγονται – και πρέπει να επιλέγονται – όχι με πολιτικά, αλλά με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, πάντα με σεβασμό στον δημόσιο χαρακτήρα του νερού.

Κλείνοντας, κυρίες και κύριοι, θέλω να σας διαβεβαιώσω για το εξής: Στόχος και του Υπουργείου και της ΕΥΔΑΠ είναι τα έργα στα οποία αναφέρθηκα σε αυτή τη σύντομη τοποθέτησή μου αλλά και όλα εκείνα που σχεδιάζουμε να γίνουν στο άμεσο και στο πιο μακροπρόθεσμο μέλλον, να συγκεντρώνουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που διέκριναν στην εποχή του και το Φράγμα του Μαραθώνα: Όραμα, αποτελεσματικότητα, καινοτομία, υψηλό τεχνικό επίπεδο, αγαστή συνεργασία παραγωγικών δυνάμεων, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Και όλα αυτά, με τελικό αποτέλεσμα αυτό που αποτελεί το κύριο μέλημα όλων μας στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη: την ουσιαστική βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη.

Σας ευχαριστώ πολύ.