Σέρρες: Ήθη και έθιμα με άρωμα Θράκης

Εκτενή αναφορά στα ήθη και έθιμα των Θρακών το βράδυ της Παραμονής αλλά και ανήμερα των Χριστουγέννων έκανε σήμερα το πρωί μιλώντας στην ΕΡΤ Σερρών η Πρόεδρος της Θρακινής Εστίας Σερρών Ανθούλα Ευσταθοπούλου.

Η Παραμονή της μεγάλης γιορτής των Χριστουγέννων για τους Θράκες και στις Σέρρες αποτελούσε και αποτελεί ιερή στιγμή και πολλές ώρες προετοιμασίας για τις γυναίκες του σπιτιού. Την παραμονή των Χριστουγέννων το βράδυ μαζεύονται όλοι γύρω από το τραπέζι στο οποίο υπάρχουν εννιά νηστίσιμα φαγητά. Ο μεγαλύτερος σε ηλικία κρατά ένα θυμιατό και θυμιατίζει όλα τα φαγητά, τον καθένα χωριστά και τον σταυρώνει τρεις φορές λέγοντας ευχές και μετά θυμιατίζει όλο το σπίτι. Όταν γυρίσει στο τραπέζι παίρνει το μαχαίρι και σταυρώνει τρεις φορές το χριστόψωμο και κόβει σε τρίγωνα κομμάτια το ψωμί και το μοιράζει σε όλους. Καθώς το μοιράζει εύχεται στον καθένα γεροσύνη καλοσύνη καλό μπερεκέτι και καλά Χριστούγεννα.
Στην περιοχή της Πέτρας Σαράντα Εκκλησιών Ανατ.Θράκης στο Χριστόψωμο τοποθετούσαν διάφορα σημάδια που συμβόλιζαν την περιουσία κάθε οικογένειας. Τοποθετούσαν συμπληρωματική μπαλίτσα με ζυμάρι που έβαζαν μέσα τα σημάδια και ήταν τόσα όσα τα μέλη της οικογένειας .Τα σημάδια μπορεί να ήταν σπόροι από σιταρι, καλαμπόκι, κλωναράκι από αμπέλι, ένα κερμα κλπ που μπορεί να συμβόλιζαν το σπίτι, τα χωραφια, τα ζωα κλπ.

Το τραπέζι έπρεπε να είχε 9 νηστίσιμα φαγητά για να είναι γεμάτο σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Υπάρχουν πολλές εκδοχές για τον αριθμό 9. Μία εκδοχή είναι οι εννέα μήνες εγκυμοσύνης της Παναγίας και μία άλλη ότι τα 9 φαγιά συμβολίζουν τα μέρη που επισκέφθηκαν ο Χριστός, η Παναγία και ο Ιωσήφ κατά το διωγμό του Ηρώδη. Στο τραπέζι αφήνουν λίγο από όλα τα φαγητά για τις “ψυχές” και τα βάζουν κάτω από τα εικονίσματα, για να τα ευλογήσει ο Χριστός.
Κατά μία εκδοχή τα 9 φαγητά ήταν το Χριστόψωμο (για να γίνουν τα στάρια λαμπερά), το μέλι (για να κουβαλούν τα μέλη της οικογένειας πάρα πολλά πράγματα σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς, όπως οι μέλισσες), το κρασί (για να “απλώσει” η οικογένεια σαν κληματαριά), το σαραγλί (για να φερόμαστε πάντα “γλυκά” στους φίλους), το καρπούζι (για να’ ναι γλυκιά σαν καρπούζι η παραγωγή), το πεπόνι (για να μιλούν οι συγχωριανοί με γλυκά λόγια για την οικογένεια), το μήλο (για να έχουν τα μέλη της οικογένειας κόκκινα μάγουλα), το σκόρδο (για να προστατεύονται από τα τσιμπήματα των εντόμων), το κρεμμύδι (για να έχουν οι λεχώνες πολύ γάλα).

Δέσποινα Γιαννακίδου

ΠΗΓΗ ert.gr